Cách đây 63 năm, ngày 27/02/1955, nhân dịp tổ chức Hội nghị cán bộ y tế, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho Hội nghị căn dặn ba điều:

- Trước hết là phải thật thà đoàn kết - Đoàn kết là sức mạnh của chúng ta. Đoàn kết thì vượt được mọi khó khăn, giành được nhiều thành tích.

Đoàn kết giữa cán bộ cũ và cán bộ mới. Đoàn kết giữa tất cả những người trong ngành y tế, từ các bộ trưởng, thứ trưởng, bác sĩ, dược sĩ cho đến các anh chị em giúp việc. Bởi vì công việc và địa vị tuy có khác nhau, nhưng người nào cũng là một bộ phận cần thiết trong ngành y tế, trong việc phục vụ nhân dân.

- Thương yêu người bệnh - Người bệnh phó thác tính mạng của họ nơi các cô các chú. Chính phủ phó thác cho các cô các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khoẻ cho đồng bào. Đó là nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn. "Lương y phải như từ mẫu", câu nói ấy rất đúng.

- Xây dựng một nền y học của ta – Trong những năm nước ta bị nô lệ thì y học cũng như các ngành khác đều bị kìm hãm. Nay chúng ta đã độc lập tự do, cán bộ cần giúp đồng bào, giúp chính phủ xây dựng một nền y tế thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta. Y học cần phải dựa trên nguyên tắc: khoa học dân tộc và đại chúng.

Ông cha ta ngày trước có nhiều kinh nghiệm quí báu về cách chữa bệnh bằng thuốc ta, thuốc bắc. Để mở rộng phạm vi y học, các cô, các chú cũng nên chú trọng nghiên cứu và phối hợp thuốc "Đông" và thuốc "Tây".

Thấm nhuần và làm theo lời dạy của Người, ngành Y đã lấy những nội dung nêu trên làm cốt lõi tư tưởng trong mọi hoạt động. Biết bao tấm gương đẹp, tận tụy, hết lòng, hết sức phục vụ người bệnh nở rộ trong sự nghiệp chǎm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, được nhà nước vinh danh phong tặng là anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh hùng lao động, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú, chiến sĩ thi đua như: Giáo sư tiến sĩ Tôn Thất Tùng, Giáo sư Đặng Văn Ngữ, Giáo sư Hoàng Đình Cầm, Giáo sư Lê Thế Trung, Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch...

Thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị cán bộ y tế năm 1955

Quyết tâm xây dựng y đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nǎm 1979, Bộ Y tế đề ra nǎm tiêu chuẩn của người cán bộ y tế nhân dân. Nǎm 1982, trong Chỉ thị "Về thực hiện chế độ tự phê bình và phê bình hằng năm theo thư của Hồ Chí Minh", Bộ Y tế nêu rõ những yêu cầu cụ thể về lòng "thương yêu người bệnh" cho cán bộ, nhân viên ở các lĩnh vực công tác khác nhau để thuận lợi cho việc vận dụng, liên hệ và rèn luyện. Ngày 06/11/1996, Bộ trưởng Bộ Y tế Đỗ Nguyên Phương ban hành Quyết định số 2088/BYT-QĐ nêu lên 12 điều quy định về y đức của người làm công tác y tế, được biểu hiện ở tinh thần trách nhiệm cao, tận tuỵ phục vụ, hết lòng thương yêu chăm sóc người bệnh, coi họ đau đơn như mình đau đớn; phải thật thà đoàn kết, khắc phục khó khăn, học tập vươn lên để hoàn thành nhiệm vụ, toàn tâm toàn ý xây dựng nền Y học Việt Nam. Ngày 10/8/1999, Bộ Y tế tiếp tục ban hành Quyết định số 2397/1999/QĐ-BYT về việc ban hành quy định đạo đức hành nghề dược để người hành nghề dược rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu góp phần thực hiện sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân. Ngày 03/01/2000, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu gửi thư cho ngành Y tế qua báo Sức khỏe và Đời sống đã phát triển, làm rõ hơn, cụ thể hơn lời dạy của Bác Hồ về y đức trong hoàn cảnh mới của đất nước. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) "về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới" xác định mục tiêu tổng quát: Nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam. Xây dựng hệ thống y tế công bằng, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế. Phát triển nền y học khoa học, dân tộc và đại chúng. Bảo đảm mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe. Xây dựng đội ngũ cán bộ y tế "Thầy thuốc phải như Mẹ hiền", có năng lực chuyên môn vững vàng, tiếp cận trình độ quốc tế. Nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi sản xuất, cung ứng dược phẩm, dịch vụ y tế.

Với sự quan tâm của Đảng, sự hỗ trợ của Nhà nước, sự tiến bộ của công nghệ và những nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sĩ, trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong y tế. Chính phủ đã có những chính sách đầu tư mạnh mẽ cho y tế, coi đây là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội như tăng cường ngân sách dành cho y tế công, xây dựng các bệnh viện mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng và hỗ trợ đào tạo nhân lực. Chính sách hợp tác công - tư cũng được khuyến khích nhằm thu hút vốn đầu tư từ khu vực tư nhân vào y tế, giúp cải thiện cơ sở vật chất và mở rộng các dịch vụ y tế chất lượng cao. Các bệnh viện tuyến trung ương không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ với các kỹ thuật tiên tiến trong điều trị tim mạch, ung thư và phẫu thuật ghép tạng. Đặc biệt, trong đại dịch COVID-19, Việt Nam đã chứng tỏ khả năng tự chủ về công nghệ sinh học khi phát triển thành công vắc-xin nội địa.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đẩy mạnh hội nhập quốc tế trong lĩnh vực y tế như tham gia vào Tổ chức Y tế thế giới, các diễn đàn y tế khu vực và toàn cầu tạo điều kiện tiếp cận với những tiến bộ y học mới nhất. Qua các chương trình hợp tác song phương và đa phương, các thỏa thuận hợp tác về nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao công nghệ đã mở ra những cơ hội quan trọng cho ngành Y tế Việt Nam phát triển. Việc ứng dụng AI trong chẩn đoán hình ảnh y tế, dự báo bệnh tật và phân tích dữ liệu bệnh án đã góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và tối ưu hóa quy trình chăm sóc. Các ứng dụng y học từ xa đã giúp kết nối bệnh nhân từ các vùng sâu, vùng xa với các chuyên gia y tế tại các thành phố lớn, tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiếp cận với các dịch vụ y tế chất lượng cao mà không cần di chuyển xa. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, ngành Y tế Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức lớn như sự thiếu hụt nguồn nhân lực y tế, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao; sự phân bổ không đồng đều của nhân lực y tế giữa các thành phố lớn và các vùng nông thôn, miền núi; tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên…

Khắc ghi sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phát huy truyền thống vẻ vang 70 năm qua, mỗi y bác sĩ, nhân viên y tế trên từng vị trí công tác sẽ tiếp tục nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu, tu dưỡng nhiều hơn nữa để trở thành một người thầy thuốc chân chính, vừa có đức vừa có tài, nâng cao tinh thần trách nhiệm hết lòng tận tụy với người bệnh, tận tâm với nghề Y, xứng đáng với truyền thống "Lương y như từ mẫu" và sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân./.

Thùy Dương